Ontwikkeling van kinderen

Hieronder zullen we de fasen van Lowenfeld beschrijven aan de hand van een verzameling tekeningen die wij mee hebben genomen naar school. We hebben tekeningen verzameld van kinderen tussen de 4 en 11 jaar oud.

Kinderen van ongeveer 1 tot 3 jaar zitten in het krabbelstadium. In dit stadium zijn kinderen bezig met het ontdekken van het feit dat bepaalde materialen (bijvoorbeeld potloden en stiften, maar ook andere materialen) afgeven. Zij verkennen de fijne motoriek. Later in dit stadium beginnen ze te ontdekken dat ze naast strepen ook cirkelvormen kunnen maken.

Hiernaast is een foto te zien van een kind dat gezien zijn leeftijd net uit de krasfase moet zijn. Het gaat hier om de rechter tekening op de foto. Het kind is vier jaar oud. Aan de tekening zie je dat het kind nog wel een beetje in de krasfase zit, maar er wel meer ordening in de tekening zit dan bij een jonger kind.

Het pre-schematisch stadium duurt over het algemeen van 4 tot 6 jaar. Het tekenvel wordt in dit stadium ingedeeld. Kinderen tekenen dingen die ze herkennen uit de realiteit. Ze tekenen bijvoorbeeld 'poppetjes'. In deze leeftijd kenmerken deze poppetjes zich doordat ze bestaan uit een hoofd met ledematen eraan, oftewel koppoters. De linkertekening op de bovenstaande foto is hier een voorbeeld van. Het kind dat deze tekening gemaakt heeft is zes jaar oud. Er is sprake van eenvoudige ordening in de tekening, al is deze vrij lukraak: Er is geen grondlijn of lucht te zien. Ook is het kind hier begonnen met mensen tekenen.

Het schematisch stadium duurt van ongeveer 7 tot ongeveer 9 jaar. In deze fase zijn kinderen bezig met het ontwikkelen van de ordening in hun tekeningen. Er komt een duidelijke grondlijn en lucht. Ook worden de getekende figuren steeds herkenbaarden en realistischer. In deze fase worden figuren waarbij de kinderen sterke gevoelens hebben vaak groter getekend. Een mens kan dan bijvoorbeeld groter worden getekend dan een huis.

 Op de tekening hiernaast is deze ordening goed te zien. De grond, in de vorm van gras, is duidelijk te zien aan de onderkant. Aan de bovenkant is de lucht te zien, gekenmerkt door de zon en de wolk. De poppetjes zijn nog niet realistisch, maar wel erg herkenbaar. Deze tekening is gemaakt door een kind van acht jaar.

Het begin van realisme is het stadium dat plaatsvindt wanneer het kind ongeveer 9 tot 11 jaar oud is. De tekeningen worden realistischer, en in de tekeningen is vaak te zien hoe het kind tegen de wereld aankijkt. Verschillende mensen zijn duidelijker herkenbaar. Overlapping wordt nu ook gebruikt in de tekeningen.

Op deze tekening is te zien dat het kind nu bezig is met overlapping, en dat de vormen er steeds ruimtelijker uit gaan zien. Dit is gemaakt door een kind van 10 jaar oud.

Het pseudo-realistisch stadium vindt plaats van ongeveer 11 tot ongeveer 13 jaar oud. Het product wordt nu belangrijk. De tekening wordt beinvloed door individuele ervaringen.